Organizasyon yapısı ve teknoloji

Abstract

"Organizasyon yapısı ve teknoloji" isimli bu çalışmanın amacı,organizasyon yapısı ve teknolojiyi birer değişken olarak ayrı ayrı ele alıp,aralarındaki ilişkileri incelemektir. Organizasyon, birbirleri ile iletişimkurabilecek kapasitede olan bir veya birkaç insan grubunun, ortak bir amaç içinbirlikte çalışma isteği ile bir araya gelmesi ve etkileşimde bulunması ilebaşlayan, belirlenebilen sınırları olan ve süreklilik gösteren, bir yapı iledüzenlenmiş ve uyumlaştırılmış, faaliyetleri denetlenebilen açık ve sosyoteknikbir sistem olarak tanımlanmıştır. Örgütleme sürecinin sonucunda ortaya çıkanorganizasyon yapısı, görevlerin nasıl bölündüğünü ve kaynakların nasıldağıtıldığını açıklanmasının yanında, organizasyon birimleri ve üyeleriarasındaki ilişkilerin şeklini de anlatmaktadır. Farklı düzenlenişleri ile farklıyapısal görünümlere neden olan yapısal boyutlar ve yapı türleri olarakbürokratik yapı, matriks yapı, şebeke yapıları ve sanal organizasyon yapılarıele alınmıştır. Yönetim teorisinin tarihsel süreç içinde gelişmesi ile beraberincelenmesi, organizasyonların daha iyi kavranması açısından yardımcı olacağıdüşüncesi ile, Klasik teori, Neo-klasik (davranışsal) teori ve Modernorganizasyon teorisi yaklaşımları, temel özellikleri, farklılıkları, yaptıklarıkatkıları açısından her biri ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir. Organizasyon ileilgili teknoloji genel anlamda, bir örgütün girdilerini çıktılara dönüştürmedekullandığı fiziksel ve düşünsel nitelikli araçlar topluluğu olduğu, dar anlamdaise - makine teknolojisi, ürün ve servislerin üretimindeki mekanik araçlar ilebirlikte düşünülebildiği belirtilmiştir. Organizasyon teknolojisi, bütünselteknoloji ve bölüm teknolojileri olarak ayırım yapılarak incelenmiştir.Teknoloji, organizasyon yapısına hem içsel bir değişken, hem de dışsal birfaktör olarak etkide bulunmaktadır; bu açıdan kısmi bir şekilde işbölümüaracılığı ile etkilemenin yanında, teknik bilgi topluluğunda oluşan değişim ileetkide bulunduğu gözlemlenmiştir. Teknoloji ile organizasyon yapısıarasındaki ilişkiler ile ilgili olarak, Woodward, Perrow, Thompson'unçalışmaları, teknolojinin organizasyon yapısı için belirleyici bir rol oynadığıgörüşünü destekleyen çalışmalar olarak ele alınmış; Aston grubu çalışması ise,teknolojik belirleyicilik görüşüne kuşkulu yaklaşımı temsil eden çalışma olarakbelirtilmiştir.iii

The purpose of the work ?Organization?s structure and technology? isto study an organization and technology as variables and investigate therelationship between these variables. An organization is defined as an open andsociotechnical system, with controllable activities, organized and adapted bystructure, which has an identifiable boundaries and continual characteristic andhas been formed by the group of people, who has gathered and started tointeract with the desire to work together for the common goal. An organizationstructure, which has been formed as a result of organization activities,describes the form of relationships between organizational units and members,and the way tasks are divided and resources are distributed. Structural dimensions, which are the cause of different structural forms and forms, suchas a bureaucratic structure, matrix structure, network structure and virtualorganization structure has been investigated. With the purpose of betterunderstanding an organization, an organization theory has been investigated inhistorical development process; and Classical, Neo-classical and ModernTheories has been investigated in detail, with their approaches, fundamentalcharactersitcs, differencies, contributions. From the broad approach, anorganization?s technology means a group of means with physical and mentalquality, which an organization uses to transform inputs into outputs; from thenarrow approach, it means a machine technology, together with the mechanicaltools of producing goods and services. An organization technology has beeninvestigated from two approaches - as an organizational modal technology andas a divisional technology. Technology influences an organization?s structureboth as an internal and external factors; from this approach it has beenobserved that it has effected a structure partly through the division of labourand through the change in the technical knowledge. With regards to therelations between organization?s structure and technology, works ofWoodward, Perrow, Thompson has been investigated as works which support aview of technological determinancy on organization?s structure; the work ofAston group represents a doubtful approach to the technological determinancy.iv