Gizli baloncuklar: TikTok'taki gençlerin algoritmanın sağladığı yarı gizli ortamlardaki mahremiyet pratikleri

Abstract

This study focuses on the ways which would help us interpret how the youth express themselves on TikTok, in relation with privacy practices and perceptions. A Chinese social media platform, TikTok has recently became very trendy and popular especially with the young people. Privacy concerns and data security issues have been critically discussed and governments all around the world have been expected to take actions. In this thesis, it is argued that because of the technical structure of TikTok, all engagements and interaction on the application take place within the semi-discreet spaces. Furthermore, as a result of qualitative interviews conducted with the young people in Turkey, aged betwween 18-30 and walkthorugh of the application it is seen that the privacy practices would be interpretted better within these semi-closed environments. As a result of the research, it is found that these semi-closed environments within TikTok and their structures, whose limits are defined with users' interactions, place their users as actors; it is explored that each bubble is not only an area of limitations but a space of cultural expression; it is concluded that the bubbly essence of TikTok makes it possible for thousands of different bubbles to coexist in the application without interfering or even acknowledging one another. Moreover, it is seen that the users, benefiting from the bubbles of TikTok, create their private spheres with the help of content, perceive the privacy understandings with the help of context and protect themselves from privacy threats with the help of discourse.

Bu çalışma, TikTok adlı mecrada, gençlerin kendilerini ifade etme biçimlerinin mahremiyet algı ve pratikleri bakımından nasıl anlamlandırılabileceğine odaklanmaktadır. Çin menşeli bir sosyal medya platformu olan TikTok, geçtiğimiz yıllarda oldukça popülerleşmiş ve özellikle gençlerin çok fazla kullandığı bir mecra halini almıştır. Gittikçe bilinirliği ve kullanımı artan mecrada, kullanıcıların paylaştıkları verilerin güvenliği ve mahremiyet gibi tartışmalar oldukça yüksek sesle dile getirilmiş, hükümetlerin bu konuda aksiyon takınmaları gerektiği sıkça söylenmiştir. Bu tezde de TikTok'un yapısı gereği platformda var olan tüm etkileşimlerin algoritmanın sağladığı yarı-kapalı ortamlarda gerçekleştirildiği öne sürülmüş ve Türkiye'de yaşayan 18-30 yaş arası gençlerle yapılan niteliksel görüşmelerin ve uygulamada gerçekleştirilen deneyimsel uygulama analizinin sonucunda TikTok'taki mahremiyet pratiklerinin bu yarı-kapalı ortamla anlamlandırılabileceği görülmüştür. Araştırmanın sonucunda, TikTok'ta var olan bu yarı kapalı ifade ortamlarının kullanıcı etkileşimiyle sınırları belirlenen yapılarda olmalarından dolayı kullanıcıları birer fail olarak konumlandırdığı, her bir baloncuğun birer kısıtlamalar bütünü olmasıyla birlikte birer kültürel ifade alanı açtığı ve TikTok'un baloncuklu yapısının, uygulamada aynı anda birçok kültürel ifade alanının birbirine temas veya müdahale etmeden var olabilmesini mümkün kıldığı tespit edilmiştir. Bununla birlikte, bu gizli baloncukların açtığı ifade ortamlarından yararlanan kullanıcıların, TikTok üzerindeki mahremiyet pratiklerini; kendilerine içerikle sağladıkları mahrem alanda, kendilerini bağlamla sınırladıkları mahremiyet algılarıyla beraber, kendilerini mahremiyet tehditlerinden söylemle korudukları görülmüştür.