Bursa Muradiye Külliyesi ve çevresindeki yapıların mimari değişim sürecine kurul kararlarının etkisi

Abstract

Decisions of the Protection Committee Legal documents which regulate protection activities within the framework of existing laws and sub-legislation in the area of protection in Turkey, each of which contains special provision Today, the decision-making authority rests with the Regional Committees of Cultural Heritage Protection according to the law no. 2863 of Protection Law as amended by law no. 3386 and law no. 5226. Bursa Protection Committees have been introducing legal decisions whose numbers and qualities are ever-increasing, for the city of Bursa since 1956. This study aims to reveal on-field effects of the legal decisions made on paper, regarding the cultural assets that need protection. This study consists of 6 main part; In the first part, the aim of the study, its limits, and the method used are explained, and previous studies are examined. In the second part, general information about the study area is given and the relationship of the area with the UNESCO World Heritage Site is explained. In the third part, a short journey to the history of protection is made, and the Protection Committees and the committees that have the authority to take decisions in Bursa, important decisions taken, and principal decisions are emphasized. In the fourth part, committee decisions taken in the study area between 1959-2020 were classified according to topic titles and evaluated in terms of content, and the results of the spatial distribution were revealed by analyzing the decisions in the light of numerical data. In the fifth part, by conducting an on-field work, the current situation of the study area with changes made on the basis of the block system is analyzed, the phases of the building environment were determined, and these analyzes were interpreted together with the field studies and the effects of the committee decisions on the architectural change process were evaluated. The sixth and last chapter includes general evaluations with conclusions and recommendation. Keywords: Muradiye, Protection, Cultural Heritage, Cultural Assets, Protection Committee, Committee Decisions, Principal Decisions

Koruma Kurulu kararları Türkiye'de koruma alanında mevcut yasalar ve alt mevzuat çerçevesinde koruma faaliyetlerini düzenleyen ve her biri özel hükümler içeren yasal belgelerdir. Günümüzde karar alma yetkisi 3386 ve 5226 sayılı yasalarla değişik 2863 sayılı Koruma Yasa'sına göre Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurullarındadır. Bursa Koruma Kurulları 1956 yılından beri Bursa kenti için sayısı ve nitelikleri gittikçe artan kararlar üretmektedirler. Bu çalışma korunması gerekli kültür varlığı yapılara ilişkin kağıt üzerinde alınan karar hükümlerinin sahadaki etkilerini göstermeyi amaçlamaktadır. Bu çalışma 6 ana bölümden oluşmaktadır. 1'inci bölümde çalışmanın amacı, sınırları, kullanılan yöntem anlatılmış; daha önce yapılmış çalışmalar irdelenmiştir. 2'nci bölümde çalışma alanına ilişkin genel bilgilere yer verilmiş ve alanın UNESCO Dünya Miras Alanı ile ilişkisi anlatılmıştır. 3'üncü bölümde koruma tarihine kısa bir yolculuk yapılarak Koruma Kurulları ve Bursa'da karar alma yetkisine sahip kurullar, alınan önemli kararlar ve ilke kararları üzerinde durulmuştur. 4'üncü bölümde ise 1959-2020 yılları arasında çalışma alanında alınan kurul kararları konu başlıklarına göre tasnif edilerek içerik açısından değerlendirilmiş ve sayısal veriler ışığında kararların analizleri yapılarak mekansal dağılımının sonuçları ortaya konulmuştur. 5'inci bölümde saha çalışması yapılarak çalışma alanının mevcut durum analizleri ile ada bazında değişim analizleri yapılmış, yapılı çevrenin geçirdiği evreler saptanmış ve bu analizler saha çalışmaları ile birlikte yorumlanarak kurul kararlarının mimari değişim sürecine etkileri değerlendirilmiştir. 6'ncı ve son bölüm ise sonuç ve önerilerin yer aldığı genel değerlendirmeleri içermektedir. Anahtar Sözcükler: Muradiye, Koruma, Kültür Mirası, Kültür Varlığı, Koruma Kurulu, Kurul Kararları, İlke Kararları