Avrupa güvenlik ve savunma politikasının gelişimi ve genişleme sürecinde Transatlantik etkisi

Abstract

Bu tez çalışmasında Avrupa güvenlik ve savunma kimliği politikasının gelişim süreci ve ABD nin bu sürece etkileri üzerinde durulmuştur.Avrupa birliği bütünleşme süreci içerisinde ele alınan en sancılı konu ?siyasi bütünleşme? olmuştur. Maastrich anlaşması ile oluşturulan ortak dış politika ve güvenlik politikası (AGSP) başlıklı uygulaması Avrupa'nın hem dış politika hem de güvenlik alanında atmış olduğu en önemli adımdır. Bu noktadan hareketle tezimizde genel olarak güvenlik kavramının taşıdığı anlam; devlete ve topluma bakan yönleri ele alınarak uluslar arası ve küresel boyutta güvenlik kavramı üzerinde durulmuştur.Güvenlik kavramı Beril dedeoğlu'nun tanımı çerçevesinde ele alınmış ve birçok acıdan değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Devamında Avrupa merkezli güvenlik kaygıları ön plana çıkarılmış ve güvenlik kavramının değerlendirmesi yapılmıştır. Bu bölümler ana konumuz olan AGSP konusunun kavranması acısından bir basamak teşkil etmektedir. AGSP oluşum süreçlerinin ve gelişiminin anlatıldığı Avrupa birliğinin oluşturmaya çalıştığı ve genişleme süreci ile birlikte yürütülmesi zor bir süreç olan ortak savunma ve dış politika konuları incelendi.Amerika Birleşik Devletleri ve NATO'nun bu sürece katkıları ve etkisi üzerinde duruldu ve AGSP geleceğinin ne olacağı sorusuna yanıt aranmaya çalışılmıştır. Bu konunun seçilmesinin temel nedeni Avrupa da güvenlik ve savunma politikasının gelişim sürecinin incelemek ve geçeğine dair ön görüde bulunmak, ne den Avrupalılar NATO var iken böyle bir güce ihtiyaç duydular ve bu güç oluşturulur iken Amerikalılar bu sürece olumlu ya da olumsuz katkıları ne boyutta olmuştur. Avrupalılar böyle hayati bir konu olan savunma ve ortak dış politikayı geliştirme konusunda Amerikalılardan yeteri desteği alabildi mi sorularına yanıt aranmaya çalışılmıştır.AGSP Avrupa ve Amerika ilişkilerine olumlu katkı yapabilir mi ve gelişim sürecinde aşamaların değerlendirildiği bu çalışmamızda AGSP çalışmalarının ABD faktörü göz ardı edilerek başarıya ulaştırılamayacağı değerlendirilmesi varsayımı üzerinde durulmuştur. Ayrıca soğuk savaş sonrası AB ve ABD arasında farklılaşan güvenlik algılamaları ve göz ardı edilemeyecek NATO faktörü bunların Avrupa güvenliğine etkileri üzerinde durulmuştur.

In this thesis, it is aimed at investigating the developmental process of the policy of the European security and defense and the effects of USA on this process. The hardest issue in the European integration process was ?political integration?. The Common Foreign and Security Policy (CFSP) which was put into practice after the Maastricht agreement is its most important step taken towards foreign policy and security. With this respect, the meaning of the term security regarding its importance in an international and global sense has been emphasized in this study.The term security was mentioned in Beril Dedeoğlu?s definition and was approached in various angles. After that, Europe centered security anxiety was put forward and analyzed. These parts help in understanding CFSP, which is the main concern of this study. Common foreign policy and security issues, which are becoming more complicated as the union enlarges, are analyzed. Contributions of the United States of America and NATO to this process were described. The question of CFSP?s future was investigated. The reason for choosing this topic was to investigate the developmental process of security and defense policy in Europe. Some of the questions that were investigated are: why did Europeans need such power in addition to NATO? What were the positive or negative contributions of Americans to the process of establishing this power? Did Europeans get sufficient support from Americans in such a vital issue of defense and in developing common foreign policy?In this study, which examines the question of whether CFSP can have a positive impact on Europe-America relations, the assumption that CFSP endeavors cannot succeed if USA factor is ignored was analyzed. Furthermore, the effects of differentiating interpretation of security between EU and the USA after cold-war and NATO factor on the security of Europe were also listed.