Gümüş Ulu Camii: Bani ve Dönem Sorunları Üzerine Bir Mimari Deneme
Abstract
Amasya’nın Gümüş kasabasında yer alan cami, banisinin kim olduğuna ilişkin sorunlar ile dikkat çeker. Taç kapı üzerinde
bulunan “Yörgüç Rüstem Paşa Camii 1426” ibaresi, Yörgüç Paşa ile Rüstem Paşa’yı özdeşleştirerek tarihte hiç var olmamış
bir figürü bani olarak ilan eder. Bu özdeşim, caminin oluşumundaki en önemli iki aktöre referans vermektedir; II. Murad’ın
vezirlerinden Yörgüç Paşa (ö.1442) ve Kanuni Sultan Süleyman’ın vezirlerinden Rüstem Paşa (ö.1561). Bani kimliğine
ilişkin karmaşa, yalnız yöredeki geleneksel özdeşim üzerinden değil, yapıya dair günümüze ulaşan yazılı kaynaklarda da
izlenebilir. Bu araştırma, caminin gerçek banisinin kim olduğunu veya Yörgüç Paşa ya da Rüstem Paşa’dan hangisinin
bu yapıya ismini vermeyi hak ettiğini ortaya koymayı amaçlamayan, ancak, yapısal veriler üzerinden bir mimarlık tarihi
okuması yaparak, hangi kısımların hangi döneme ait olabileceğini tartışmayı öngören bir denemedir. The mosque in Gümüş, a small town in the Amasya region, attracts attention because of the problem of identifying its
patron. The Turkish inscription written in the Latin Alphabet “Yörgüç Rüstem Paşa Camisi 1426” on the plate on the portal,
consubstantiating Yörgüç Paşa and Rüstem Paşa, identifies a historical figure who never existed as the patron of the
building. This consubstantiation refers to two important actors in the construction process of the mosque: Yörgüç Paşa
(d. 1442), the vizier of Murad II and Rüstem Paşa (d. 1561), the vizier of Süleyman I. This study does not aim to reveal
whether Yörgüç Paşa or Rüstem Paşa was the true patron who commissioned the building, rather it aims to examine the
building in detail to date its parts.
Source
Art-Sanat DergisiVolume
6Issue
12URI
https://hdl.handle.net/20.500.12469/3200https://app.trdizin.gov.tr/publication/paper/detail/TXpJeE16Z3lNZz09
https://search.trdizin.gov.tr/yayin/detay/321382