Ceza Hukukunda varsayılan rıza
Abstract
Varsayılan rıza Türk Ceza Kanunu’nda düzenlenmemiştir. Bu nedenle kanun
üstü bir hukuka uygunluk nedenidir. Varsayılan rıza, ilgilinin gerçek iradesinin
alınamadığı durumlarda, ilgiliye sorulabilse idi, müdahaleye rıza gösterirdi şeklindeki
bir tahmine dayanmaktadır. Varsayılan rıza izin verilen risk görüşüyle açıklanabilir.
Başkasının hukuksal alanına yapılan müdahalenin varsayılan rıza çerçevesinde
hukuka uygun olabilmesi için, ilgilinin üzerinde mutlak surette tasarruf edilebileceği
bir hakkının bulunması ve rıza açıklamaya ehil olması, ilgilinin rızasının alınamaması
ve failin ilgilinin veya kendi yararına hareket etmesi gerekmektedir. İlgilinin gerçek
iradesinin bilindiği durumlarda varsayılan rızaya dayanılamaz. Failin kendi ve
üçüncü bir kişi yararına hareket ettiği durumlarda da, sınırlı da olsa, varsayılan rıza
kabul edilmektedir. Varsayılan rızanın maddî koşullarında hata ve sınırın aşılması
hâlinde Türk Ceza Kanunu’nun ilgili hükümleri uygulama alanı bulacaktır. Default consent is not regulated in Turkish Criminal Code. Therefore, its
legal justifi cation is considered superior to existing law. Default consent is based
on the prediction that relevant person allow offender’s intervention when his/her
real consent could have been taken. Default consent can be explained in relation
to acceptable risk. In order to justify the intervention to someone’s legal fi eld on the
basis of default consent; relevant person must have a right to be concerned over the
power of disposition in absolute terms and must be competent to explain consent or
consent could not have been taken and the offender must have acted on his/her behalf
or on behalf of the relevant person. When the relevant person’s real consent is known,
default consent has no application. Although to a limited extent, default consent is
accepted as a justifi cation when the offender acts on his/her behalf or behalf of the
third person. In case of mistake on the objective conditions of default consent and
execeeding the limit, the relevant provisions of Turkish Criminal Code will be applied.