Hisse senedi piyasalarında takvim etkileri ve İstanbul Menkul Kıymetler Borsasına ilişkin bir uygulama
Abstract
Sermaye piyasalarının etkin olması; fiyatların geçmiş fiyat hareketleri ile
tahmin edilemeyeceği ve bu yolla piyasanın üzerinde getiri elde edilmesinin
mümkün olmadığı anlamına gelmektedir. Ancak piyasaların etkinliği ile ilgili
dünya finans piyasaları için yapılan çalışmalarda “Etkin Pazar Hipotezi”nin
temel varsayımları ile ters düşen ve “Anomali” olarak tanımlanan bulgulara
rastlanmıştır. Çalışmanın konusunu oluşturan zamana bağlı olarak ortaya
çıkan anomaliler, “Takvim Etkileri” olarak adlandırılmaktadır. Takvim
etkileri; haftanın farklı günlerinde, yılın farklı aylarında ya da ayların belli
dönemlerinde hisse senedi fiyatlarında mevsimsel trendler, başka bir ifade ile
dönemsellikler görülebileceğini ifade etmektedir.
Bu çalışmada dünya hisse senedi piyasalarında görülen dönemselliklerin
“İstanbul Menkul Kıymetler Borsası” (İMKB) için varlığı araştırılmıştır.
Detaylı bir literatür incelemesinin ardından; İMKB’de günlere ve aylara
dayalı başlıca takvim etkilerinin varlığı 04.01.1988 - 31.12.2007 dönemi için
sayısal olarak incelenmiştir. Sayısal analizler sonucunda; İMKB için
“Haftanın Günü Etkisi”, “Yılın Ayı Etkisi”, “Ay Dönüşü Etkisi”, “Yıl Dönüşü
Etkisi” ve “Ay İçi Etkisi”nin varlığını önemli ölçüde destekleyen sonuçlara
ulaşılmıştır. Bunun yanında varlığı tespit edilen takvim etkilerine dayalı
olarak oluşturulan yatırım stratejileri ile yine oldukça yüksek bir oranda
piyasanın üzerinde getiri elde edilebildiği tespit edilmiştir. Bu sonuç
İMKB’nin “Güçlü Formda Etkin” olmadığı yorumunu beraberinde
getirmektedir. Capital Market Efficiency states that stock prices cannot be predicted based
on the information set containing past price movements, publicly available
information and even inside information. In addition to this, it is impossible to
attain returns higher than the market return. On the other hand, in related
literature on market efficiency, there is empirical evidence that state that there
are some unexplained market movements called “stock market anomalies”.
These anomalies that are studied in this paper those related to the “The
Calendar Effects”. Calendar effects mean that, seasonality can be seen at
different days of the week, different months of the year and some parts of
months in stock prices.
In this paper, seasonalities that are seen in financial markets throughout
the world are researched for Istanbul Stock Exchange Market (ISEM). After
investigating the related literature with regard to Efficient Market Hypothesis,
existence of calendar effects in ISEM were researched with an empirical
analysis during the period 04.01.1988 and 31.12.2007. The empirical results
suggest that, “Day of the Week Effect”, “Month of the Year Effect”, “Turn of
the Year Effect”, “Turn of the Month Effect” and “Intra Month Effect” exists
in ISEM. The empirical evidence found also states that it is possible to earn
higher return than market return by using the alternative investment strategies
related to Calendar Effect tested in this paper. That is to say that ISEM is not
efficient.