Bir Finansal Varlık, Yatırım ve Ödeme Aracı Olarak Altın ve Türk Finans Piyasasında Altına Yönelik Algı Analizi

Abstract

İnsanlığın kullandığı en eski ödeme araçlarından biri olan altın, resmi ödeme aracı olma özelliğini yaklaşık yarım yüzyıl önce kaybetmiş olmasına rağmen, halen küresel çapta önemli bir bireysel ve kurumsal yatırım aracıdır. Uluslararası piyasalarda altın, Amerikan doları ve eurodan sonra en çok işlem gören finansal enstrümandır. Özellikle gelişmiş ülke merkez bankalarının yüksek miktarda altın rezervi bulundurması ve yine bu ülkelere ait finansal kuruluşların yüklü miktarda altın işlemi yapması altının önemli bir finansal ürün ve yatırım aracı olduğunu doğrulamaktadır. Bazı gelişmekte olan ülkelerde olduğu gibi, Türkiye'de de geleneksel bir yatırım aracı olarak kabul gören altın, son dönemde önemli bir merkez bankası rezervi haline de gelmiş, finans sektörünün artan ilgisiyle altın tasarruf hesapları, altın yatırım fonları yaygınlaşmaya başlamıştır. Hem Türkiye'de hem de uluslararası piyasalarda altına yönelik yatırım iştahında artış görülmekte, finans sektöründe altının bir finansal enstrüman olarak önemi daha da artmaktadır. Bu çerçevede, bu çalışmanın amacı; Türk finans piyasasında çalışan profesyonellerin bir merkez bankası rezervi, ödeme ve yatırım aracı olarak altın algısını analiz etmektir. Analiz, Türk finans sektöründe yer alan; banka, aracı kurum ve portföy yönetim şirketi çalışanlarından, özellikle hazine/fon/portföy yöneticileri ve çalışanları arasında anket yöntemiyle yapılmış, anket sonuçlarının istatistiksel analizi SPSS yazılımı ile gerçekleştirilmiştir. Yapılan çalışma sonucunda; Türkiye'de finans piyasasında çalışan profesyonellerin altını önemli bir finansal varlık, yatırım aracı ve merkez bankası rezervi olarak gördükleri, İstanbul'da uluslararası bir külçe altın piyasasının kurulmasını da çok büyük oranda destekledikleri sonucuna varılabilir. Ancak altının bir ödeme aracı olarak algısının en azından yurt içi piyasa için oldukça zayıf olduğu söylenebilir.

Although gold, the oldest tool of payment of the humanity, lost its legal tender status approximately a half century ago, it is still an individual and corporate investment instrument. Gold is the third largest financial instrument traded after US dollar and euro in the internaitonal markets. Especially high central banks' gold reserves of the developed countries and high trade volumes of gold by the financial institutions in advanced economies confirm that gold is an important financial product and investment instrument. Like in some developing countries gold regarded as a traditional investment instrument in Turkey. In recent years gold becomes an important central bank reserve in Turkey, gold savings accounts and gold investment funds begun to increase with the increasing interest of the financial sector. The risk appetite for gold is increasing both in Turkish and international market. The importance of gold as a financial instrument is growing. Within this framework, the aim of this study is to analyze the perception of gold among the professionals in the Turkish financial market as a central bank reserve, a mean of payment and an investment instrument. The analysis was done by a survey made among the employees of the banks, broker firms and portfolio management companies in the Turkish financial sector, mainly among treasury departments, fund and portfolio managers. The statistical analysis of the survey data was done by SPSS. With this study we can easily conclude that professionals working in the Turkish financial market see gold as an important financial asset, an investment instrument, a central bank reserve and they support the idea of establishing an international gold bullion market in Istanbul. But the perception of gold as a mean of payment is low especially in domestic market.