Tutuklama tedbiri ve tutuklulukta süre

Abstract

Tutuklama tedbirinin temelinde devletlere tanınan egemenlik yetkisi yatmakta olup yargı makamlarınca uygulanabilen bu tedbir, kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkına en sert şekilde müdahale eden koruma tedbiridir. Türk Ceza Muhakemesinde tutuklama tedbiri bakımından azami süreler Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 102. maddesinde düzenlenmiştir. Söz konusu bu azami süreler ceza muhakemesinin tüm süreci için geçerlidir. Her ne kadar azami süreler bu sürecin tamamı için geçerli olsa da Yargıtay'ın ve Anayasa Mahkemesi'nin azami sürelere ilişkin verdikleri hükümlerde; 'suç isnadına bağlı tutukluluk' ve 'hükme bağlı tutukluluk' kavramları ortaya çıkmıştır. Yargı kararlarına göre ilk derece mahkemesince hükmedilen tutukluluk kararı suç isnadına bağlı tutukluluk olarak ifade edilmektedir. İlk derece mahkemesince verilen karardan kararın kesinleşeceği ana kadar devam eden tutukluluk haline ise hükme bağlı tutukluluk olarak nitelendirilmektedir. Ceza Muhakemesi Kanunu'nun bireylere sağladığı koruma, yargı makamlarının hükümlerine göre daha kapsamlıdır. Gerek Yargıtay'ın gerekse Anayasa Mahkemesi'nin kararlarında bu hususa ilişkin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin içtihatlarına atıf yapılmışsa da 'hükme bağlı tutukluluk' kavramı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin yakın zamanda verdiği kararlar çerçevesinde tekrar değerlendirilmelidir.The arrest measure is based on the sovereign power granted to states and this measure, which can be applied by judicial authorities, is the protection measure that interferes most severely with the right to personal liberty and security. In Turkish Criminal Procedure, the maximum periods for the arrest measure are regulated in Article 102 of the Code of Criminal Procedure. These maximum periods are valid for the whole process of criminal procedure. Although the maximum periods are valid for the entire process, in the judgments of the Court of Cassation and the Constitutional Court regarding the maximum periods; the concepts of 'detention on remand' and 'detention on accusation' have emerged. According to the judicial decisions, the detention ruled by the court of first instance is referred to as detention on a criminal charge. The detention that continues from the decision rendered by the court of first instance until the finalization of the decision is referred to as detention on accusation. The protection afforded to individuals by the Code of Criminal Procedure is more comprehensive than the provisions of the judicial authorities. Although both the decisions of the Court of Cassation and the Constitutional Court have referred to the jurisprudence of the European Court of Human Rights on this issue, the concept of 'detention on accusation' should be re-evaluated within the framework of the recent decisions of the European Court of Human Rights.