Deneme Filmde Feminist Bir Tarihçilik Örneği Olarak Correspondencia

Abstract

Bu tez, Correspondencia'nın -burada feminist deneme film yapımı olarak adlandırılan- film yapım şeklinin feminist bir tarih yazımı ile içerik, biçim, epistemoloji ve metodolojisi açısından kesiştiğini öne sürmektedir. Deneme film, eleştirel olarak ele alınan alternatif bir form olarak görülse de kavramsallaştırılması ve tarihselleştirilmesi baskın olarak Batı merkezli olmuş ve 'düşünen sinema' ve 'düşünce olarak sinema' gibi kavramlarla tanımlanmıştır. Batılı modern görme biçimiyle uyumlu, 'düşünme' merkezli bu kavramsallaştırmalar öznenin özü olarak aklı vurgular. Tam da bu, Batılı erkek-merkezci dünya görüşünün temelini oluşturur. Feminist bir deneme film olarak Correspondencia ise, izleyiciyi hem entelektüel hem de duygulanımsal bir soruşturmaya dahil ederek düşünme ve hissetme arasındaki ikiliğe meydan okur. Bu çalışma filmin yapısı(zlığı)nı, parçalanmış anlatıcılarını, duygulanımsal anlatımlarını ve dokunsal imgelerini analiz ederek; onu feminist deneme filmciliğin bir örneği olarak konumlandırır. Filmin yakın okuması feminist deneme filmciliğin kendini nasıl farklılaştırdığını; feminist tarihler ve politik olasılıklar için radikal bir araç haline geldiğini araştırır. İki genç kadın, sinemacının sinematik mektuplaşmalarından oluşan Correspondencia'yı deneme filmde feminist bir tarihçilik örneği olarak inceler; filmin yönetmenleri Carla Simón ile Dominga Sotomayor'u feminist tarihçiler olarak konumlandırır: Film biri Katalonya'dan diğeri Şili'den iki genç kadının sinemayla, gündelikle, ailelerindeki kadınlarla kurdukları ilişkileri konu alırken ülkelerinin çatışmalı geçmişi, bugünü ve geleceğiyle kurdukları bağları araştırır. Kişisel ve toplumsal/politik arasındaki ayrımları bulanıklaştırarak geleneksel sınırlara meydan okur. Filmde kullanılan kişisel arşiv görüntülerinin yanı sıra filmin kendisi de belirli bir zamanın ve politik anın, tarih sahnesinin dışarıda bıraktığı bir yerden belgesi haline gelir. Film bunu yaparken doğrusal, eksiksiz bir anlatıdan kurmaktan kaçınır; bunun yerine parçalanmış bir yapı(sızlık) tercih eder. Radikal açıklığı ve tamamlanmamışlığı benimseyen feminist tarih yazımıyla içeriğinin ötesinde, biçimsel olarak da kesişmektedir.

This thesis suggests the filmmaking style of Correspondencia, referred to herein as feminist essay filmmaking, intersects with feminist historiography regarding content, form, epistemology, and methodology. While essay film is viewed as a critically engaged alternative form, its conceptualization and historicization have been predominantly Western-centric, defined by notions such as 'thinking cinema' and 'cinema as thought.' These conceptualizations centered around 'thinking' align with the modern Western perspective, emphasizing reason as the core of the subject, forming the basis of the Western androcentric worldview. However, Correspondencia, as a feminist essay film, challenges the dichotomy between thinking and feeling by engaging the spectator in both intellectual and affective inquiry. This study analyzes the film's (un)structure, fragmented narrators, affective narrations of feelings, and haptic images, positioning it as an example of feminist essay filmmaking. A close reading of the film explores how feminist essay filmmaking distinguishes itself and becomes a radical tool for feminist histories and political possibilities. It investigates the film, comprised of cinematic correspondences between two young women filmmakers as an exemplar of feminist historiography in essay film, positioning the filmmakers as practitioners of feminist historiography. The film explores the relationships of two young women, one from Catalonia and one from Chile, with cinema, everyday life, and the women in their families. It also examines their ties to their countries' contested past, present, and future. The film challenges conventional boundaries, blurring distinctions between personal and social/political realms. The personal archives used in the film, as well as the film itself, become a document of a particular time and political moment from a place excluded from the stage of history. While doing this, the film avoids a linear, complete narrative, opting instead for a fragmented (un)structure. Beyond its content, the film intersects formally also with feminist historiography's embrace of radical openness and incompleteness.