Ofislerde İnsan Odaklı Aydınlatma Tasarımı: Kullanıcı Aydınlatma Tercihleri Üzerine Bir Araştırma

Abstract

Bu tez, çalışma ortamlarında kullanıcı tercihlerini ve insan merkezli aydınlatmayı belirlemeyi amaçlamaktadır. TS EN 12461-1 (2021) standardı referans alınarak Dialux Evo kullanılarak hazırlanan 3D iç mekan modelleri kullanılarak bir anket oluşturulmuştur. Bir pilot çalışmanın ardından anket çeşitli mesleklerden ofis çalışanlarına dağıtılmış ve demografik veriler toplanmıştır. Sonuçlar 5000K'nın en çok tercih edilen seçenek olduğunu (%42,16), bunu 3000K (%33,62), 4000K (%17,95) ve 6000K'nın (%6,27) takip ettiğini göstermektedir. Ayrıca, 300 lx'in en az tercih edilen değer olduğu (%23,9), bunu 750 lx (%36,8) ve 500 lx'in (%39,3) izlediği görülmüştür. Cinsiyetin ofis düzeni ve renk sıcaklığı tercihlerinde önemli bir etkiye sahip olduğu görülmüştür. Kadınlar daha düşük renk sıcaklıklarını ve açık plan ofisleri tercih ederken, erkekler daha yüksek renk sıcaklıklarını ve kübik düzenleri tercih etmiştir. Ayrıca, meslek gruplarının aydınlatma kontrol sistemlerini kullanma eğilimleri arasında anlamlı farklar tespit edilmiştir. İşyeri aydınlatma koşulları ve tercihleri şüphesiz değişkenlik gösterir, ancak kategorize edilebilirler. Modern teknolojiden yararlanan uyarlanabilir bir aydınlatma sistemi, çalışma ortamları için daha uygun bir seçim olacaktır.

This thesis aims to identify user preferences and human-centered lighting in work environments. A questionnaire was created using 3D interior models prepared using Dialux Evo (DIAL GmbH, 2024) with reference to the TS EN 12461-1 (2021) standard. After a pilot study, the questionnaire was distributed to office workers from various professions and demographic data was collected. The results show that 5000K is the most preferred choice (42.16%), followed by 3000K (33.62%), 4000K (17.95%) and 6000K (6.27%). It was also observed that 300 lx was the least preferred level (23.9%), followed by 750 lx (36.8%) and 500 lx (39.3%). Gender was found to have a significant impact on office layout and color temperature preferences. While women preferred lower color temperatures and open plan offices, men preferred higher temperatures and cubic layouts. In addition, significant differences were found between the tendency of occupational groups to use lighting control systems. Workplace lighting conditions and preferences undoubtedly vary, but they can be categorized. An adaptive lighting system that utilizes modern technology would be a more appropriate choice for work environments.