Bronz eserlerde koruma: Aizanoi kazı buluntuları

Abstract

Arkeolojik kazı alanlarında yapılan bilimsel çalışmalar bütünleşmiş koruma politikaları ile büyük bir anlam kazanmaktadır. Amaç kültürel mirasın uzun süreli korunmasını ve gelecek nesillere aktarılmasını sağlamaktır. Bu doğrultuda yapılan çalışmalarda önleyici koruma ve sürdürülebilirlik uygulamaları daha fazla önem kazanmaya başlamıştır. Tez çalışmasında da bu yaklaşımlar esas alınarak alanda ve laboratuvarda bronz buluntular için yapılan uygulamalar anlatılmıştır. Öncelikle 2. bölümde bakır ve alaşımlarının tarihçesi incelenmiş, 3. bölümde bakır alaşımı eserlerin koruma sorunlarına değinilmiştir. 4. bölümde ise arkeolojik kazı alanları ve laboratuvarlarda bronz eserlerin korunmasına yönelik günümüz uygulamaları genel bir başlık altında sıralanarak anlatılmıştır. Bu değerlendirmeler ışığında Aizanoi antik kenti buluntularından sekiz adet bronz eser ele alınmıştır. Bu eserler 2012 yılında UNESCO geçici kültür miras listesine dahil olan Aizanoi antik kentinde 2021 yılı kazı döneminde ele geçirilmiştir. Eserlerin alanda bulunma anından başlayarak depolama sürecine kadar yapılan tüm uygulamalar sistemolojik olarak anlatılmıştır. Bu süreçte çalışılan eserlerin bozulma durumları ve yapıldıkları malzemelerin özellikleri bilimsel analiz yöntemleri ile incelenmiştir. Sonuç bölümünde çalışmanın bütünü hakkında değerlendirmeler ve öneriler yapılmıştır. Bu tez çalışması ile arkeolojik alanda ve laboratuvarda bronz eserlerin korunmasına yönelik çalışmalar yapan restoratör-konservatörlerin günümüz koruma yaklaşımlarını esas alarak gerçekleştirdikleri uygulamalar anlatılmıştır.

Scientific investigations conducted at archaeological excavation sites are greatly enhanced by integrated conservation policies aimed at ensuring the enduring preservation of cultural heritage for future generations. Within this framework, preventive conservation and sustainable practices have gained increasing significance. This thesis focuses on these methodologies, specifically addressing their application to bronze artifacts both in fieldwork and laboratory contexts. The study commences with an examination of the historical aspects of copper and its alloys in the second chapter, followed by an exploration of conservation challenges pertinent to copper alloy artifacts in Chapter 3. Chapter 4 provides a comprehensive overview of current preservation practices for bronze artifacts in archaeological excavation sites and laboratories. Drawing on these insights, the thesis discusses eight bronze artifacts discovered at the ancient city of Aizanoi during the 2021 excavation season, a site inscribed on UNESCO's provisional cultural heritage list since 2012. Detailed explanations are provided for all stages of artifact handling, from initial discovery in the field to subsequent storage procedures. Scientific analysis methods are employed to study artifact deterioration and material properties. The concluding section offers critical reflections and recommendations derived from the study. Throughout, the thesis elucidates the methodologies employed by conservators and restorers in the archaeological field and laboratory, informed by contemporary conservation practices.