Aile Anayasaları ve Anonim Şirketlerde Aile Anayasası Uygulamaları

Abstract

Türk Hukukunda aile anayasası olarak adlandırılan metinler, özellikle aile tipi anonimşirketlerde sıklıkla karşımıza çıkmaya başlamıştır. Aile anayasasına ilişkin özel bir hukukidüzenleme bulunmamaktadır. Bu metinlerin asgari zorunlu bir içeriği olmamakla birlikte, aileanayasalarında genellikle aile şirketinin hedeflerine, şirket işleyişinde uygulanacak kurumsalilkelere, hem aile hem de şirket için geçerli olacak temel ilke ve değerlere, aile üyelerininşirket dışındaki faaliyetlerinin sınırlarına, aile üyeleri arasındaki olası anlaşmazlıklarda izlenecek çözüm yollarına, aile üyelerinin şirketi yeni nesillere aktarma sorumluluğuna, pay devirlerine, şirketin yönetimine ilişkin hususlara yer verildiği görülmektedir. Bu çerçevede aileanayasalarına ilişkin örnek metinlerin düzenlenmesi mümkünse de, aile anayasası, her bir aileşirketinin ihtiyacına göre hazırlanacağı için tek tip olarak karşımıza çıkmayacaktır.Aile anayasaları şirket kuruluşunda hazırlanan şirket anasözleşmeleri ile karşılaştırıldığındahukuki niteliği, içeriği, şekli, metnin etki ve işlevleri, değiştirilme usulü, bağlayıcılığı gibi temelhususlarda büyük farklılıklar taşımaktadır. Aile anayasalarında yer alan ayrıntılı düzenlemelerinşirket anasözleşmelerine yansıtılıp yansıtılamayacağı, yansıtılabilmesi durumunda korporatif etkiye sahip olamayacakları TTK düzenlemeleri doğrultusunda değerlendirilmeye muhtaçtır.Çalışmamızda öncelikle aile şirketleri hakkında kısaca bilgi verildikten sonra, aile anayasalarının amacı, hukuki niteliği, bağlayıcılığı, aile anayasalarında yer verilebilecek düzenlemeler ve bu düzenlemelerin anonim şirketler hukuku özelinde yaratabileceği etkiler, mukayeseli hukuk da dikkate alınarak incelenecektir.