Dijital ekonominin doğrudan vergilendirilmesinde bağlantı sorunu ve OECD çalışmaları bağlamında çözüm önerileri

Abstract

Bu tezin amacı, uluslararası vergi hukuku anlamında dijital ekonominin doğrudan vergilendirilmesinde yaşanan vergisel sorunun tespiti ve bu sorunun küresel düzeyde çözüme kavuşturulmasında bir platform işlevi gören OECD’nin ortaya koyduğu çözüm önerilerinin eleştirel bir açıdan analiz edilmesidir. Bu amaçla çalışmanın ilk bölümünde, uluslararası vergi hukukunda vergilendirme yetkilerinin paylaşımı konusu ele alınmış ve bu paylaşımda kullanılan bir kriter olarak daimi iş yeri kavramı detaylandırılmıştır. Böylece, dijitalleşmesine bakılmaksızın tüm ekonomi için geçerli olan mevcut uluslararası vergi hukuku kuralları açıklanmış olup devamında dijital ekonominin özellikleri aktarılarak, bu mevcut kuralların dijital ekonomideki görünümü ele alınmıştır. Dijital ekonomide, geleneksel ekonomiden farklı olarak, etkin bir kaynak vergilendirilmesinden söz edilememesi hususu ortaya konulduktan sonra ise bu durumun nedenleri sorgulanarak, dijital ekonomide bir bağlantı kuralı noksanlığının bulunduğu tespit edilmiştir. Bu sorunun çözümü için küresel bir uzlaşı ortamı gerekliliğinden bahsedilerek, bu uzlaşı ortamının sağlanmaya ve ilgili sorunun çözümlenmeye çalışıldığı OECD ev sahipliğindeki çözüm önerileri, çalışmanın devamında detaylıca incelenmiştir. Bu bağlamda çalışmanın ikinci bölümünde, erken dönem OECD çalışmalarından BEPS Projesi içerisinde bulunan Eylem Planı 1’de ortaya atılan çözüm önerileri, çalışmanın üçüncü bölümü olan son bölümünde ise OECD’nin yakın dönem projesi olan Sütun 1 çalışmalarından konu ile ilgili A Tutarı tasarısı incelenmiş ve bu tasarının ilgili sorunu çözmedeki başarısı tartışılmıştır.