On the crossroads of ethics and form: The dialectical image in Krzysztof Kieslowski's Decalogue / Etik ve biçimin kavşağında: Krzysztof Kieslowski'nin Dekalog'unda diyalektik imge

Abstract

Leon Battista Alberti, On Painting'de (1435), resim, fotoğraf ve sinemada çerçevelemenin zeminini oluşturan dikdörtgen çerçeveyi "açık bir pencere" (aperta finestra) olarak tanımlar. Bu metafor göz önünde bulundurularak ve Amatör'ün (1979) 'çerçeveleme jesti' başlangıç noktası kabul edilerek, bu çalışmada Kieslowski'nin eserlerinin çerçeveyle ilişkisi ve Alberti'nin finestra modeliyle potansiyellerinin Dekalog'da (1989) nasıl ele alındığı araştırılmaktadır. Kieslowski'nin sinematografik imgenin hakikatine yönelik sanatsal arayışı ve bu durumun etik seyri, ikisi arasında diyalektik bir gerilim yaratır. Bu diyalektik gerilim, görsel ifadesini görüntünün yüzeyindeki çatlaklarda bulur. Yırtıklar, kesikler, yarıklar olarak görünen ve çerçeveyi ele geçiren, bozan eşikler, açıklıklar, geçitler olarak hizmet eden bu çatlaklar, görsel aygıtlar ve meta anlatı figürleri olarak ele alınacaktır. Bir karşılaşma ve temas noktası ve aynı zamanda bunun sekteye uğradığı yerler olan açıklıklar, dokunma dürtüsü ve skopik dürtüyü harekete geçirerek özneyi birincil nesne ve orijine yönlendirirken etik bir kısıtlama yaratır. Anahtar Sözcükler: çerçeve, finestra, fissura, etik, biçim, diyalektik imge, Dekalog, Krzysztof Kieslowski

In On Painting (1435), Leon Battista Alberti describes the rectangular frame as an "open window" (aperta finestra), which lays the ground for framing in painting, photography, and cinema. Considering this metaphor and taking the 'framing gesture' in Camera Buff (1979) as my starting point, I explore how Kieslowski's oeuvre is related to the frame and how he deals with Alberti's model of finestra and its potentialities in The Decalogue (1989). Kieslowski's artistic quest for the truth of the cinematographic image and its ethical course creates a dialectical tension between the two. This dialectical tension finds its visual expression in the fissures on the surface of the image. Fissures, appearing as cracks, tears, or slits and serving as thresholds, openings, and passages, that haunt and distort the frame, are approached as visual devices and a metadiscursive figure. As the point of encounter and contact and its failure, an opening is where a haptic urge to touch, the scopic drive, and its ethical restraint occurs, thus leading their way to the origin and the primary object. Keywords: frame, finestra, fissure, ethics, form, dialectical image, Decalogue, Krzysztof Kieslowski