Derin Düşünme 17 Ay Sonra Faydacı Davranışla İlişkili

No Thumbnail Available

Date

2025

Journal Title

Journal ISSN

Volume Title

Publisher

Open Access Color

OpenAIRE Downloads

OpenAIRE Views

Research Projects

Journal Issue

Abstract

Ahlaki bilişin İkili İşlem Modeli (İİM) derin düşünmenin sezgisel süreçleri geçersiz kılarak faydacı yargıyı desteklediğini öne sürmektedir. Ancak, İİM'yi destekleyen çalışmaların çoğu, sınırlı dış geçerlilikleri ve psikopatiyle ilişkisi nedeniyle eleştirilen varsayımsal kurban ikilemlerine dayanmaktadır. Bu çalışmada, Zaman 1'de (N = 1,200), Oxford Faydacılık Ölçeği'nin tarafsız iyilik ve araçsal zarar olmak üzere iki boyutunun yanı sıra derin düşünmeyi, düşünme stillerini ve bilişsel yeteneği ölçülmüştür. On yedi ay sonra, Zaman 2'de (N = 321), gerçek ahlaki davranışlarını değerlendirmek için tasarlanmış teşvikli ekonomik oyun olan Parasal Vagon İkilemi'ni oynamak için Zaman 1'deki aynı katılımcılar tekrar davet edilmiştir. Ayrıca karar gerekçelerini (örneğin ahlaksızlık, erdem ahlakı, deontoloji, faydacılık, kadercilik ve eşitsizlikten kaçınma). Sonuçlar, Zaman 1'deki derin düşünme puanlarının Zaman 2'deki faydacı davranışı yordayarak İİM'yi desteklemiştir. Ancak, ne tarafsız iyilik ne de araçsal zarar Zaman 2'deki faydacı davranışı yordamamıştır. Ek olarak, yalnızca faydacı gerekçelendirme faydacı davranışla pozitif olarak ilişkiliyken, tarafsız iyilik faydacı, deontoloji, erdem ahlakı ve eşitsizlikten kaçınma dahil olmak üzere çeşitli gerekçelendirmelerle pozitif olarak ilişkili bulunmuştur. Bu bulgu, tarafsız iyilik alt ölçeğinin faydacı ahlaktan ziyade daha genel bir ahlaki eğilimi yansıtabileceğini düşündürmektedir. Ek olarak, dindarlık derin düşünme ile faydacı davranış arasındaki ilişkide aracı rolü oynamıştır. Bu bulgu ise muhtemelen dindarlar ile olmayanlar arasındaki epistemik normlardaki farklılıklardan kaynaklanıyor olabilir (örneğin, otoriteye ve geleneğe güvenmek ile kanıta dayalı akıl yürütme). Genel olarak bulgular, derin düşünmenin faydacı davranış üzerindeki uzun vadeli yordama gücünü, faydacı karardaki olası epistemik norm farklılıklarını ve ahlak çalışmalarında davranışsal ölçümler kullanmanın önemini vurgulamaktadır.
The Dual-Process Model of moral cognition (DPM) argues that reflective thinking promotes utilitarian judgment by overriding intuitive deontological responses. However, most studies supporting the DPM rely on hypothetical sacrificial dilemmas, which have been criticized for their limited external validity and their association with psychopathy. In this study, at Time 1 (N = 1,200), we measured cognitive reflection, thinking styles, and cognitive ability alongside the two dimensions of the Oxford Utilitarianism Scale (OUS): impartial beneficence and instrumental harm. Seventeen months later, at Time 2 (N = 321), the same participants were reinvited to complete an incentivized economic game, the Monetary Trolley Dilemma, which is designed to assess their actual moral behavior. They also reported their decision justifications (e.g., amorality, virtue ethics, deontology, utilitarianism, fatalism, and inequality aversion). Results showed that cognitive reflection scores from Time 1 significantly predicted utilitarian behavior at Time 2, providing support for the DPM. However, neither impartial beneficence nor instrumental harm predicted utilitarian behavior at Time 2. In addition, while only utilitarian justification was positively associated with utilitarian behavior, the impartial beneficence correlated positively with several justifications, including utilitarian, deontological, virtue ethical, and inequality aversion. This suggests that the impartial beneficence subscale may reflect a broader moral tendency rather than strictly utilitarian reasoning. Additionally, religiosity moderated the relationship between cognitive reflection and utilitarian behavior, possibly reflecting differences in epistemic norms between religious believers and non-believers (e.g., reliance on authority and tradition vs. evidence-based reasoning). Overall, our findings highlight the long-term predictive power of cognitive reflection on utilitarian behavior, the possible epistemic norms differences in utilitarian reasoning, and as well as the importance of using behavioral measures in studies of morality.

Description

Keywords

Psikoloji, Psychology

Turkish CoHE Thesis Center URL

Fields of Science

Citation

WoS Q

Scopus Q

Source

Volume

Issue

Start Page

End Page

79

Collections

Google Scholar Logo
Google Scholar™

Sustainable Development Goals

5

GENDER EQUALITY
GENDER EQUALITY Logo

8

DECENT WORK AND ECONOMIC GROWTH
DECENT WORK AND ECONOMIC GROWTH Logo

9

INDUSTRY, INNOVATION AND INFRASTRUCTURE
INDUSTRY, INNOVATION AND INFRASTRUCTURE Logo

10

REDUCED INEQUALITIES
REDUCED INEQUALITIES Logo