İşçilik alacaklarında belirsiz alacak davasının uygulanabilirliği

Abstract

Davacıdan dava açarken her zaman talep sonucunu tam ve kesin olarak belirlemesini beklemek mümkün değildir. Talep sonucunun belirlenememesi durumu davacının kusurundan kaynaklanmıyorsa iddianın genişletilmesi yasağını mutlak bir şekilde uygulamak hakkaniyetli olmayacaktır. Zira bu yasağı mutlak bir şekilde uygulamak davacının fazla yargılama gideri yapmasına, alacağının zamanaşımına uğramasına veya alacağına işleyecek faizin geç başlamasına sebebiyet verecektir. Belirsiz alacak davasının temel amacı da bu hakkaniyetsizliği gidermektir. Belirsiz alacak davasının işçilik alacakları bakımından uygulanması ise ayrı bir tartışma oluşturmaktadır. Zira iş hukukunun tarafların mutlak eşitliğini kabul eden hukuk alanlarından ayrılarak ayrı bir nitelik kazanmasının temel nedeni, taraflar arası eşitlik ilkesinin işçiler açısından doğurduğu vahim sonuçlardır. Dolayısıyla tartışma bir anlamda iş hukukunun varoluş nedeni ile ilgilidir. Ülkemizde yaygın olan kayıt dışı istihdam, gerçeğe aykırı tutulan veya hiç tutulmayan işyeri kayıtları ile bu kayıtların işçi ile paylaşılmaması gibi fiili durumlar, belirsiz alacak davasının iş hukukundaki uygulamasını ayrı bir inceleme konusu haline getirmektedir. Bununla beraber tüm bu kayıtlar işçi ile paylaşılsa dahi, işçilik alacaklarının hesap yönteminin tek bir kanunla ve açıkça düzenlendiğini söylemenin mümkün olmadığı ülkemizde orta düzeyde bilgiye sahip bir işçinin işçilik alacaklarını hesaplaması da tartışmanın bir diğer boyutunu oluşturmaktadır. Bu çalışmada tartışmalar incelenirken, belirsiz alacak davasının iş hukukunda uygulanmasına ilişkin doktrindeki farklı görüşler, çelişkili Yargıtay kararları ve özellikle 15/12/2017 tarihli Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kurulu Kararı inceleme konusu edilmiştir.In some situations, it is not likely that the amount and value of debt can be defined precisely by claimants. In the event that the claimant encounters such a situation without having any fault on defining the exact amount and value of debt, it is not fair to implement the ban on the expansion and alteration of claim because this situation can cause the plaintiff responsible for the burden of additional, amended or partial claims: limitation period, some kind of expenses such as interest, litigation etc. In this case, the main reason of legal action for unspecified claim amount is to provide equality. However, legal action for unspecified claim amount is a very controversial issue for wage claims arising under the employment agreement. Unlike law sources accepting the principle of "absolute equality", labor law does not accept this principle and classifies a different discipline in comparison to the other sources of law. The main reason of this contradiction is the harmful consequences arising from the principle of absolute equality performed in labor law cases. As a matter of fact, the discussion is about the purpose of labor law. In addition to aforementioned issues about the legal action for the unspecified claim amounts, other controversial matters related to this discussion are the illicit work which is prevalent in our country, office records that are contrary to the facts or not kept at all and not sharing these records with the employee. On the other hand, even if all these records are kept properly and shared with employees, another point of this discussion is whether the employee with an intermediate knowledge can or cannot calculate these compensations. In this Article, different doctrinal remarks about the implementation of "legal action for unspecified claim amount" in Labor Law, contradictory decisions of Judicial Council and especially the decision of Judicial Council General Assembly on the Unification of Judgements dated on December 15, 2017 have been subjected to research in this study the subjects of study.