PAZARLAMA BİLİMİNDE DUYGU VE DUYGU DURUMU KAVRAMLARI İÇİN BAZ ALINMIŞ TEORİLER

Abstract

Günlük hayatın ve insan benliğinin ayrılmaz birer parçası olan duygular, pazarlama bilimi içerisinde çeşitli bağlamlarda çalışılmıştır. Bu makalenin amacı, duygu ve duygu durumu kavramlarının pazarlama bilimi içerisinde çalışıldığı genel bağlamlar olan bilişsel süreçler, satın alma davranışı, ürün ve hizmet değerlendirmesi ile marka-tüketici ilişkisi kapsamındaki çalışmaları kavramsal şekilde incelemek ve pazarlama biliminde duygulara ilişkin çalışmalarda temel alınmış teorileri ve modelleri özetlemektir. Tüketicilerin bilişsel süreçleri ve davranışlarına etki eden duygu yayılım mekanizmaları olarak, aralarında Bilgi Kaynağı Olarak Duygular Modeli, Duygu Yayılma Modeli, Sezgisel ve Sistematik Bilgi İşleme Modeli ve Uyum Teorisi’nin de yer aldığı on iki adet kuram açıklanmıştır. Pazarlama alanında temel alınan teorileri ilk kez sınıflandıran ve özetleyen bu çalışm a ile gelecekteki araştırmaların kavramsal çerçeveleri açısından bir kaynak oluşturmak hedeflenmiştir. Pazarlamada duygu ve duygu durumuna ilişkin ça lışmalarda baz alınmış teori ve modellerin açıklandığı ve sınıflandırıldığı bu çalışmada ayrıca pazarlama yöneticileri için uygulama örneklerine de yer verilmiştir. Pazarlamada duygu ve duygu durum araştırmaları son yıllarda giderek artmakta olup, duygusal süreçlerin, bilişsel süreçler ve tüketici davranışı üzerindeki etkisinin daha net anlaşılabilmesi için daha çok sayıda araştırm a yapılmasına ihtiyaç duyulmaktadır.

Emotions, which are integral parts of everyday life and human beings, have been studied in various contexts within marketing science. The aim of this article is to conceptually examine the studies that have been focused on cognitive processes, purchasing behavior, product and service evaluation, and brand-consumer relationship, and explain the general contexts that include mood and emotion concepts by summarizing the theories about emotions in marketing science. Twelve theories including the Affect-as-Information Model, Affect Infusion Model, Heuristic and Systematic Processing, and Congruence Theories have been explained as the emotional mechanisms that affect consumers' cognitive processes and behaviors. This study, which classifies and summarizes the theories that are used as a theoretical base in marketing, is the first study in this field and aimsto create a source for the conceptual frameworks of future researches. In this stu dy where the theories based on mood and emotions in marketing are explained and classified, the implications for marketing managers are also included. In marketing, research on mood and emotions has been increasing in recent years, yet more research is needed to fully understand the impact of emotional processes on cognitive processes and consumer behavior.